Fonksiyonel Tıp Nedir?

Kök Neden Analizi

Fonksiyonel tıp, geleneksel tıbbi uygulamaları alternatif ve tamamlayıcı tedavilerle birleştirir. Bu, geleneksel tıbbi tedavilerin yanı sıra diyet değişikliklerini, takviyeleri, stres yönetimi tekniklerini ve yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir.

Hasta Merkezli Yaklaşım

Fonksiyonel tıp, yalnızca semptomları tedavi etmek yerine, hastalığın altında yatan nedenleri tanımlamayı ve ele almayı amaçlar. Bu, beslenme, hormonal dengesizlikler, bağırsak sağlığı ve iltihaplanma gibi çeşitli faktörlerin incelenmesini içerebilir.

 

Bütünleştirici Yöntemler

Fonksiyonel tıp vücuda izole edilmiş organlar veya semptomlar yerine birbirine bağlı bir sistem olarak bakar. Farklı vücut sistemlerinin nasıl etkileşime girdiğini ve genel sağlığa nasıl katkıda bulunduğunu anlamaya çalışır.

Önlemeye Vurgu

By understanding the factors that contribute to disease, functional medicine aims to prevent illness before it starts, promoting long-term health and wellness.

 

Bütünsel Bakış Açısı

Bu yaklaşım, hastanın geçmişinin ve deneyimlerinin sağlık sorunlarını anlamada kritik öneme sahip olduğu hasta ve uygulayıcı arasındaki ortaklığı vurgular.

Bireyselleştirilmiş Bakım

Fonksiyonel tıp uygulayıcıları, hastanın benzersiz genetik yapısını, yaşam tarzını ve çevresel etkilerini dikkate alarak yaklaşımlarını her hastaya göre şekillendirir.

Genel olarak fonksiyonel tıp, daha kapsamlı ve kişiselleştirilmiş bir sağlık hizmeti deneyimi sağlamayı, yalnızca semptomları tedavi etmek yerine tüm kişiyi ele alarak optimal sağlığı teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

Fonksiyonel Tıp nasıl yapılır?

Fonksiyonel tıpta hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir ve hastalığa neden olabilecek faktörlerin incelenmesi için ekstra testler yapılır. Aynı zamanda hastaya sorunları sorulur. Bu bilgiler sayesinde hastalığı tetikleyen yetersiz beslenme, toksinler, alerjenler, stres ve vücut mikrobiyotası hakkında detaylar elde ediliyor. Toplanan tüm veriler analiz ediliyor ve bu analiz sonucunda her hasta için kişiye özel sağlıklı yaşam planı oluşturuluyor. Tedavinin temeli beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleridir. Temel amaç, yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kişinin yaşadığı sıkıntının sorumluluğunu almaktır. Fonksiyonel tıp tedavisinde besinlerin kişi üzerindeki etkilerini anlamak için eliminasyon diyeti uygulanır. Bu diyet sonucunda kişiye uygun bir beslenme programı hazırlanır ve egzersiz ve besin takviyesi önerilerek medikal tedavinin desteklenmesi amaçlanır.

Fonksiyonel Tıp Doktoru ne iş yapar?

Fonksiyonel tıp doktorları, tıp eğitimi sonrasında özel bir eğitim alarak kronik hastalıkların kökenine inmeye çalışan bir bakış açısıyla hareket etmektedir. Hastanın fiziksel, zihinsel ve bazen de ruhsal sağlığını bir bütün olarak değerlendirirler. Genetik, beslenme, yaşam tarzı, ilaçlar, kan ve idrar analizleri gibi birçok bileşeni dikkate alarak kronik hastalıklara ve hastalıkların önlenmesine katkı sağlayacak kişiye özel tedavi planı hazırlıyor. Fonksiyonel tıp doktoru hastaları kullanır



Belirti zaman çizelgesi



Uyku düzenleri



Egzersiz alışkanlıkları



Beslenme durumu



Stres faktörleri



Kişisel ilişkiler

Fonksiyonel Tıp Neleri Kapsar?

Tüm hastalıkların temelinde kronik inflamasyonun yattığını iddia eden fonksiyonel tıp yaklaşımı, hastalıkların rutin tedavisinde destekleyici rol oynayabilir. Kronik hastalığı olan kişilerin hastalık belirtileriyle baş etmelerine yardımcı olur. Hastalara yönelik fonksiyonel tıp tedavi uygulamalarında hastalıkla ilgili branş doktorlarına danışılması büyük önem taşımaktadır.

Fonksiyonel Gıdalar Nelerdir?

Fonksiyonel gıdaların vücuda katkısının temeli gıdalardaki bileşenlerde yatmaktadır. Bazı gıdalarda bu bileşenler doğal olarak bulunabildiği gibi bazı gıdalar da bu bileşenlerle zenginleştirilebilmektedir. C vitamini, D vitamini, E vitamini, folik asit, B12 ve B6 vitaminleri ile selenyum, çinko, demir, bakır gibi mineraller fonksiyonel gıdalarda bulunan bileşenlerden bazılarıdır. Peki fonksiyonel gıdalar nelerdir? Aşağıdaki gıdalar fonksiyonel gıdalar arasındadır:

  • Probiyotik yoğurt
  • Güçlendirilmiş meyve suyu
  • Badem, pirinç, hindistan cevizi sütü gibi bitkisel sütlerle zenginleştirilmiş süt
  • Glutensiz gıdalar
  • Omega-3 containing oils
  • Omega-3 ile zenginleştirilmiş yumurta
  • Portakal, muz, elma, şeftali, kivi, çilek gibi meyveler
  • Karnabahar, brokoli, ıspanak, kabak, lahana gibi sebzeler
  • Brezilya fıstığı, badem, kaju fıstığı gibi fındıklar
  • Chia tohumu, keten tohumu, kabak çekirdeği
  • Mercimek, nohut
  • Somon, sardalya, hamsi, uskumru
  • Yulaf, arpa, karabuğday
  • Tempeh, lahana turşusu, kefir
  • Zencefil, zerdeçal, tarçın, kırmızı biber.

 

Fonksiyonel İçecekler Nelerdir?

Fonksiyonel içecekler, antioksidanlar, diyet lifi, prebiyotikler, protein, peptitler, doymamış yağ asitleri, vitaminler ve mineraller gibi bileşenlerin eklenmesiyle elde edilen içeceklerdir. Aynı zamanda sağlığa yararlı etkileri olan yeşil çay, kahve, siyah çay gibi içecekler de fonksiyonel içecek olarak değerlendirilmektedir. Süt bazlı içecekler, probiyotik içecekler, enerji içecekleri, spor içecekleri, öğün yerine geçen meyve ve sebze smoothieleri, kafeinli içecekler gibi çeşitli fonksiyonel içecekler bulunmaktadır.

Bland J. Functional Medicine: An Operating System for Integrative Medicine. Integr Med (Encinitas). 2015 Oct;14(5):18-20. PMID: 26770161; PMCID: PMC4712869.

Abuajah CI, Ogbonna AC, Osuji CM. Functional components and medicinal properties of food: a review. J Food Sci Technol. 2015 May;52(5):2522-9. doi: 10.1007/s13197-014-1396-5. Epub 2014 May 16. PMID: 25892752; PMCID: PMC4397330.